پاسخی به دفاع روان‌شناسانه از بی‌حجابی
تاریخ انتشار: ۲۱ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۵۶۸۲۱
حجت الاسلام والمسلمین احمدحسین شریفی(رئیس دانشگاه قم) در پاسخ به دفاع روان‌شناسانه رئیس پیشین دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران از بی‌حجابی به طرح یک پرسش پرداخت: مبنای روان‌شناختی جنابعالی چه نسبتی با توصیه‌های اخلاقی و هنجارهای اجتماعی اسلام دارد؟
به گزارش برنا؛ چند روزی است که کلیپی از سخنرانی دکتر خدایاری‌فرد، رئیس پیشین دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، در دفاع روان‌شناسانه از بی‌حجابی در حال پخش است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمدحسین شریفی رئیس دانشگاه قم در یادداشتی به اظهارات وی پاسخ داد:
روح استدلال این استاد محترم این است که حکومت باید اجازه دهد مردم آنگونه که هستند در انظار عمومی ظاهر شوند و الا اگر آنها را بر غیر خواسته‌شان اجبار کند، نه تنها هرگز موفق نخواهد شد، سلامت روان اجتماع را نیز به خطر خواهد انداخت!
در این رابطه چند سؤال از این استاد محترم می‌پرسم:
۱. به چه دلیل اگر هر کس آنگونه که شخصاً دوست دارد، در انظار عمومی ظاهر شود، سلامت روان «جامعه» تأمین می‌شود؟ آیا اگر کسی صرفاً بر اساس خواسته‌های شخصی خود در جامعه ظاهر شود و هیچ احترامی برای دیگران و هنجارهای آنان قائل نباشد، اساساً جامعه‌ای باقی می‌ماند که شما از سلامت روان آن سخن بگویید؟
۲. انسانها را تا کجا مجاز می‌دانید «همانگونه که هستند» در اجتماع ظاهر شوند؟ آیا جنابعالی به عنوان یک روان‌شناس، برای این خودگرایی و فردگرایی در عرصه زیست اجتماعی حد و مرزی قائل هستید؟ آیا در همه عرصه‌ها، توصیه روان‌شناختی جنابعالی این است که برای تأمین سلامت روان جامعه، افراد لازم است آنگونه که هستند ظاهر شوند؟ مثلا در رانندگی، در عمل به مقررات اجتماعی، قوانین مدنی، جزایی، کیفری و امثال آنها نیز همین توصیه را دارید؟ اگر خیر، چرا؟ چه تفاوتی میان آن قوانین و هنجارها با قانون حجاب وجود دارد؟
۳. این مبنای روان‌شناختی جنابعالی چه نسبتی با توصیه‌های اخلاقی و هنجارهای اجتماعی اسلام دارد؟
۴. آیا اگر هر کسی همانگونه که هست و همانگونه که دوست دارد در اجتماع ظاهر شود، نظم و انضباط و حقوق اجتماعی تأمین می‌شود؟ اگر خواست کسی با خواست شما در تعارض بود، حق تقدم با کدامیک است؟ اگر کسی دوست داشت که به هنگام رانندگی مرتب بوق ماشین خود را آن هم با صدایی گوش‌خراش به صدا درآورد، آیا دیگران حق دارند که جلوی او را بگیرند یا خیر؟ آیا اگر جلوی او گرفته شود، سلامت روان او به خطر نمی‌افتد؟ اگر فی المثل دانشجوی شما دوست داشت با رکابی و شلوارک و قلیان در کلاس شما حاضر شود، آیا شما به او اجازه می‌دهید؟
۵. آیا از منظر روان‌شناسی جنابعالی، انسانها هیچ وظیفه‌ای نسبت به دیگران و نسبت به جامعه ندارند؟ فقط و فقط باید «آنگونه که هستند» ظاهر شوند؛ حتی اگر به قیمت ایجاد بی‌ثباتی خانوادگی دیگران تمام شود؟ آیا آدمیان نسبت به هنجارهای اجتماعی هیچ مسئولیتی ندارند؟
۶. اگر خواسته‌های فردی کسی، نه تنها هیچ سود و منفعتی برای جامعه نداشته باشد؛ بلکه آسیب‌های جنسی و جسمی هم بر جامعه وارد کند باز هم سلامت روان اجتماع را در آن می‌بینید که هر کس خودش باشد؟ و ده‌ها پرسش دیگری که «این زمان بگذار تا وقت دگر.» امیدوارم که باب گفتگویی عالمانه را در این زمینه فراهم کنند و به آنها پاسخ دهند.
پیش فرض‌های اثبات‌ناپذیر دفاع روان‌شناسانه از بی‌حجابی!در ادامه نکته‌ای دیگر را در این خصوص بیان می‌کنم:
چنین توجیهی مبتنی بر پیش‌فرض‌هایی است که لازم است جناب دکتر خدایاری‌فرد، تکلیف خود و مخاطبان خود را با آنها روشن کند:
پیش فرض اول. «عمل تک‌تک «افراد» بر اساس میل و خواست درونی خود، ملازم با تأمین سلامت روان «اجتماع» است. »
پیش فرض دوم. «انسان سالم از نظر روان‌شناسی، کسی است که آنگونه که شخصاً دوست دارد، بدون ملاحظه هیچ امر دیگری، در انظار عمومی ظاهر شود.»
پیش فرض سوم. «انسانها ذاتاً مدافع حقوق دیگران هستند و اگر آنها را به اختیار خود واگذاریم، هیچ تعرض و تجاوزی به حقوق دیگران نخواهند کرد و در نتیجه خواست شخصی هیچ کسی در تعارض یا تضاد با خواست شخصی سایر افراد نیست.» و الا اگر این پیشفرض پذیرفته نشود، طبیعتاً نباید انتظار داشت، اگر هر کس آنگونه که دوست دارد در جامعه عمل کند، سلامت روانی اجتماع تأمین شود.
پیش فرض چهارم. «آزادی در پوشش با سایر آزادی‌های اجتماعی مثل آزادی در تولید و توزیع و مصرف مواد مخدر، آزادی در روابط جنسی خارج از چارچوب و ضوابط قانونی و شرعی؛ آزادی در حمل اسلحه؛ آزادی در عمل به قوانین راهنمایی و رانندگی و…؛ متفاوت است و نباید با هم مقایسه شوند.» اگر این پیشفرض را نپذیرند، علی‌القاعده جامعه‌ای باقی نمی‌ماند که سخن از سلامت روان آن به میان آید!
روشن است که این پیشفرض‌ها نه تنها بدیهی نیستند؛ اساساً معقول و پذیرفتنی هم نیستند و دلایل مختلفی در رد هر کدام از آنها می‌توان اقامه کرد.
یادداشتی از حجت‌الاسلام والمسلمین احمدحسین شریفی
آیا این خبر مفید بود؟
نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: حجاب دانشگاه تهران رئیس دانشگاه سلامت قم بی حجابی روان شناسی سلامت روان ظاهر شوند ظاهر شود پیش فرض
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۵۶۸۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پرستاران بیشترین نقش را در زمینه سلامت جامعه دارند
به گزارش قدس خراسان، سکینه سادات پاد صبح امروز در هشتاد و دومین اجلاس مدیران پرستاری کشور که در هتل توریست توس مشهد برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به اینکه پیگیر موضوعات صنفی اصناف مختلف بوده‌ام و نسبت هر وزارتخانه را با حقوق مردم به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهم، اعتراضات و دغدغه‌های صنفی پرستاران برای من مسئولیت مضاعفی ایجاد کرده بود.
دستیار رئیس‌جمهور در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی بیان کرد: چون عضو کمیته بررسی ناآرامی‌های سال ۱۴۰۱ هستم در سفرهای استانی که در این زمینه انجام دادم با مردم گفت‌وگوهای زیادی انجام دادم، در این سفرها به سراغ یکی از بیمارستان‌های هر شهر نیز می‌رفتم و بیشتر با پرستاران گفت‌وگو می‌کردم، نامه‌هایی از پرستاران به من رسید که باعث شد بررسی بیشتری در زمینه مشکلات و دغدغه‌های جامعه پرستاری انجام دهم.
وی تصریح کرد: پرستاران بیشترین نقش را در زمینه سلامت جامعه دارند و حلقه میانی بین پزشک و بیمار و بین بیمار و خانواده بیمار هستند، اگر این حلقه میانی نباشد این خلأ قابل پر شدن نیست اما به نسبت مهم بودن نقش پرستار، توجه ویژه‌ای به این قشر از جامعه صورت نگرفته است.
پاد افزود: دغدغه من برای رسیدگی به حقوق پرستاران این جهت بیشتر شد که حقوق طیف وسیعی از جامعه هنگامی ادا و رعایت می‌شود که حقوق پرستاران رعایت شود، یعنی اگر پرستار بتواند متناسب با جایگاه و منزلتش به حقوق خود برسد، کل نظام سلامت کشور منتفع می‌شود.
دستیار رئیس‌جمهور در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی خاطرنشان کرد: بعد از انجام تحقیق و بررسی لازم در زمینه حقوق پرستاران، مشکلات شما را با وزیر بهداشت مطرح کردم، یکی از موضوعاتی که در این دیدار مطرح شد، این بود که چرا مقنن ما در قوانینی مانند جوانی جمعیت و مرخصی زایمان برشی تخصصی‌تر و مبتنی بر عدالت برای جامعه پرستاران و پزشکان مطرح نکرده است.
وی با بیان اینکه رهبر انقلاب تأکید کرده‌اند که باید در همه قوانین پیوست عدالت وجود داشته باشد، گفت: وزیر بهداشت نیز در این جلسه در رابطه با مشکلات پرستاران، موضوع امور استخدامی و سایر موارد ملاحظاتی را مطرح کرد که منطقی بود، چرا که در زمینه حقوق پرستاران فقدان عنصر قانونی داریم، بنابراین به این جمع‌بندی رسیدیم که باید به سراغ یک لایحه کامل حقوقی برای تضمین حقوق مادی و معنوی پرستاران برویم.
پاد یادآور شد: نامه‌ای در زمینه حقوق پرستاران همراه با توجیهات و استدلالات منطقی و قانونی تهیه و تقدیم رئیس جمهور کردم و در فاصله چهار روزه جناب رئیس جمهور دستور دادند که این موضوع باید تا احقاق حقوق پرستاران دنبال شود و بنده را نیز برای مشارکت در پیشبرد این طرح مأمور کردند. در ادامه وزیر بهداشت نیز در زمان کوتاهی دستوراتی را صادر کردند و در این زمینه جلساتی را با معاون پرستاری وزارت بهداشت داشتیم.
دستیار رئیس‌جمهور در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی با اشاره به اینکه جلساتی در این باره تشکیل شده و پیگیر نتایج جلسات هستم، عنوان کرد: سازمان جهانی بهداشت در تعریفی که از پرستار دارد او را شخصیتی مستقل معرفی می‌کند و لایحه‌ای که در وزارت بهداشت در حال نگارش هستیم، می‌تواند معرف شخصیت مستقل پرستار نیز باشد.
وی ادامه داد: خیلی از کارهای مهارتی و تخصصی را پرستاران می‌توانند انجام دهند و ارجاع به پرستاران می‌تواند هزینه‌های درمان را برای مردم کاهش دهد، این موضوع در راستای مأموریت بنده که صیانت از حقوق مردم است، بسیار حائز اهمیت است.
پاد یادآور شد: با توجه به اینکه پیش‌بینی‌ها در سال ۲۰۳۵ کمبود پرستاران در دنیا به بیش از ۹ میلیون می‌رسد، اگر گام‌هایمان را برای اصلاح امور این قشر سریع‌تر نکنیم در آینده با چالش‌های جدی روبرو می‌شویم.
دستیار رئیس‌جمهور در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی با اشاره به تمایل قابل توجه صنف پرستاران به مهاجرت، افزود: چرا که احساس می‌کنند شاید عدالت در نظام پرداختی کشورهای دیگر بهتر است، مهاجرت خلاف شرع و قانون نیست و تصمیمی است که پرستار برای معیشت و آینده زندگی خود می‌گیرد.
وی ادامه داد: بنابراین هنگامی که مسئله این است باید به سمت حل مسائل معیشتی جامعه پرستاران و ایجاد عدالت در پرداخت‌ها حرکت کنیم.
پاد تأکید کرد: قانون نوشتن به تنهایی مهم نیست بلکه مهم داشتن ضمانت اجرایی قانون است و از این جهت قول می‌دهم که در این لایحه ملاحظات لازم را در نظر بگیریم تا یک قانون متروک و غیرقابل اجرا نشود.
عدالت در سلامت؛ دسترسی آسان و ارزان مردم به خدمات با کیفیت
معاون پرستاری وزارت بهداشت نیز در این مراسم اظهار کرد: اکنون در دنیا ۲۸ میلیون کادر پرستاری داریم اما نیاز دنیا به کادر پرستاری براساس برآورد سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۰ انجام داده، ۳۴ میلیون است.
عباس عبادی با بیان اینکه مفهوم عدالت در سلامت به معنای دسترسی آسان و ارزان مردم به خدمات با کیفیت در حوزه سلامت است، ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت بر گسترش خدمات مراقبتی و سلامت از حوزه پرستاری تأکید دارد و این موضوع به دلیل تعریفی است که از عدالت در سلامت وجود دارد.
وی یادآور شد: سهم سلامت در درآمدهای ناخالص کشورها بسیار متنوع است و میانگین این شاخص در دنیا هشت درصد است، در کشورهایی مانند آمریکا بیش از ۱۱ درصد و در کشور ما در سال‌های گذشته این شاخص متفاوت بوده و بین سه تا پنج درصد متغیر بوده است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت افزود: در دوره کرونا که به حوزه سلامت توجه ویژه‌ای صورت گرفت این شاخص افزایش یافت و اکنون بین سه تا چهار درصد سهم ما از درآمد ناخالص ملی در حوزه سلامت است.
عبادی با بیان اینکه سالها قبل محور توسعه پایدار را انسان سالم در نظر گرفته بودیم، گفت: حوزه سلامت نقش محوری در توسعه کشورها دارد چرا که منابع انسانی به عنوان یک شاخص کلیدی در توسعه هر کشوری لحاظ می‌شود.
وی با بیان اینکه انسان سالم در ابعاد چهارگانه سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی تعریف می‌شود، عنوان کرد: شاید در ۱۰۰ سال گذشته آن چیزی که موجب نگرانی جامعه بشری بود، سلامت جسمانی بود به همین خاطر همه سازوکارهای نظام سلامتی به سمت و سوی سلامت جسمانی برنامه‌ریزی می‌شد اما بعد از توسعه تکنولوژی کم‌کم موضوع سلامت روان، اجتماعی و معنوی نیز مورد اقبال قرار گرفت.
معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: امروزه در کنار سلامت جسمانی، سلامت روانی و اجتماعی از موضوعاتی است که باید به درستی به آنها پرداخته شود، چرا که در زمینه سلامت روان در دنیا در مرز بحران قرار داریم و به طور طبیعی کشور ما نیز از این موضوع مستثنی نیست.
عبادی خاطرنشان کرد: با توجه به معنای عدالت در سلامت برای شاخص‌هایی همچون در دسترس بودن و ارزان بودن با موانعی مواجه هستیم، به دلیل اینکه مافیاهایی در حوزه سلامت رسوخ کرده‌اند چرا که حوزه سلامت صنعت بزرگی است که گردش مالی زیادی دارد.
وی با بیان اینکه خیلی از موضوعاتی که در موضوع سلامت گفته می‌شود جزو نیازهای واقعی نیست و نیازی القایی است، عنوان کرد: مصرف بیش از حد دارو، ارجاع مردم برای انجام خیلی از فرآیندهای تشخیصی و درمانی که اصلاً نیاز و ضرورتی ندارد و بحث زیبایی و توجه به تن نیز که در سال‌های اخیر خیلی رونق پیدا کرده است که نیاز به ریشه‌یابی اجتماعی و روانی دارد.
معاون پرستاری وزارت بهداشت یادآور شد: خوشبختانه یکی از دستاوردهای ارزشمند انقلاب اسلامی توسعه شبکه‌های بهداشت و استفاده از ظرفیت‌های مردمی بوده که در دولت سیزدهم سرلوحه کارها قرار گرفته است، پروژه شبکه‌های بهداشت، خانه سلامت و استفاده از نیروهای بومی برای ارائه خدمت از جمله کارهای خوب در ایران است.
عبادی اضافه کرد: برآیند اتفاقاتی که در دهه ۷۰ و ۸۰ در زمینه اولویت دادن درمان به بهداشت رقم خورد سبب ایجاد وضعیت کنونی ما شده است، که بار مالی زیادی را تأمین می‌کنیم و با وجود رشد در برخی از شاخص‌ها اما در بعضی شاخص‌های دیگر عقب‌ماندگی داریم.
وی با بیان اینکه یکی از روش‌هایی که کشورهای توسعه‌یافته از آن بهره گرفته‌اند، استفاده از نیروهای چندکاره است، افزود: در آموزش‌هایی که در حوزه علوم پزشکی داریم، پرستاران این قابلیت را دارند که در همه حوزه‌های پیشگیری مشارکت کنند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: میانگین استفاده از دستگاه‌های تشخیصی در ایران بیش از اتحادیه اروپاست در حالی که ما واردکننده این دستگاه‌ها از کشورهای اروپایی هستیم، این موضوع نشان می‌دهد که ما در به‌کارگیری نیروی انسانی نیاز به بازنگری داریم.
عبادی بیان کرد: ظرفیتی که در پرستاری به طور عام و خاص در ایران وجود دارد می‌تواند خیلی از خلأهای مراقبتی و درمانی را پوشش دهد، اما ظرفیتی که ما اکنون از آن استفاده می‌کنیم در حد بیماران بیمارستانی است، بنابراین مردم جامعه از خدمات پرستاران محروم هستند.
وی یادآور شد: سال‌هاست که مراقبت پرستاری در منزل در دنیا به عنوان یک صنعت معرفی شده است، هرچند که در کشور ما این خدمات پیشینه بیش از دو دهه دارد اما سرعت توسعه آن قابل توجه نبوده تا همه مردم از آن بهره‌مند شوند. خوشبختانه در دولت سیزدهم در برنامه هفتم توسعه به این موضوع به شکل خاص اشاره شده است که بعد از تصویب بتوانیم پوشش بیمه خدمات پرستاری در منزل را انجام دهیم.
معاون پرستاری وزارت بهداشت عنوان کرد: در حوزه درمان و مراقبت پرستاران و بخشی از همکاران مامایی ۲۳۰ هزار نفر در مراکز بیمارستانی هستند که این میزان نسبت به جمعیت ۵۵۰ هزار نفری کارکنان وزارت بهداشت جمعیت قابل توجهی است.
عبادی با بیان اینکه رضایت گروه پرستاری می‌تواند ویترینی برای نظام سلامت باشد و می‌تواند باعث رضایت مردم شود، اظهار کرد: رضایت و کرامت این گروه می‌تواند کرامت را به گیرندگان خدمت منتقل کند و به طور طبیعی نارضایتی و ناامیدی این گروه می‌تواند اثرات منفی ایجاد کند.
خدمت پرستاری یک لحظه هم قابل قطع شدن نیست
وی خاطرنشان کرد: نبود گروه پرستاری در ارائه خدمت می‌تواند کل شاکله نظام سلامت را از هم بپاشد و شاید نگرانی که رئیس‌جمهور نسبت به این موضوع داشتند و از یک دهه گذشته نیز دغدغه مقام معظم رهبری نیز بود به همین دلیل است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: نگران این هستیم که مردم دچار کمبود خدمات مراقبتی شوند، این موضوع می‌تواند بسیار خطرناک باشد، چرا که به لحاظ اقتصادی بار زیاد مالی را به نظام سلامت تحمیل می‌کند و به لحاظ روانی نیز تاب‌آوری اجتماعی را دستخوش تغییراتی می‌کند.
عبادی متذکر شد: مراقبت تسکینی از موضوعاتی است که در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است و آئین‌نامه آن سالها قبل تصویب شده بود اما تنها یک مرکز مراقبت تسکینی در مشهد داریم، در آینده نه چندان دور با توجه به بسته شدن پنجره جوانی جمعیت و افزایش نرخ سالمندی برآوردهای اقتصادی نشان می‌دهد که ممکن است در این زمینه تاب‌آوری نداشته باشیم.
وی تصریح کرد: حسب نیاز سالانه ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر در مقطع کارشناسی در آموزش عالی پذیرش دانشجو داریم که از این تعداد ۱۵ هزار نفر به طور سالانه در رشته پرستاری از طریق کنکور سراسری پذیرش می‌شوند. در مقطع تحصیلات تکمیلی نیز به جز دکترای آموزش پرستاری، ۱۳ رشته کارشناسی ارشد پرستاری داریم که سه رشته در این زمینه مربوط به کودکان است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت عنوان کرد: در دنیا نسبت جمعیت پرستاران به لحاظ جنسی ۹۰ درصد بانوان و ۱۰ درصد آقایان هستند اما این میزان در ایران متفاوت است و ۷۵ درصد از پرستاران بانوان و ۲۵ درصد آقایان هستند.
عبادی با بیان اینکه خدمت پرستاری یک لحظه هم قابل قطع شدن نیست، گفت: رشته پرستاری شغل بسیار سخت و منضبطانه‌ای با شیفت‌های نامتعارف و کار کردن در روزهای تعطیل است، انضباطی که در حوزه پرستاری وجود دارد اگر در حوزه پزشکی بود اکنون خیلی از مسائل و مشکلاتمان کمتر بود.
خبرنگار: فریده خسروی
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان